AVAR DİLİ

[adminkulanıcılar]

AVAR DİLİ a. Dağıstan'ın batısıyla orta kesiminde ve Azerbaycan'ın kuzeyinde yaklaşık 440 000 kişinin konuştuğu kuzey-doğu kafkas dili. (Andi ve dido'ya yakın olan avar, kabileler arası bildirişim dili olarak kullanılır. XVIII. yy.'ın sonundan beri yazılı bir dili olan avar'için önce arap harflerinden yararlanıldı; 1928'de latin, 1938'de de kiril abecesi benimsendi.)

[tahakulanıcılar]

teşekürler

[ercankulanıcılar]

ellrinize sağlık

[adminkulanıcılar]

Avarca(magarulca) Dil Çalışmaları

Günler:

patan : pazar


itni : pazartesi


talat : salı


arbaj : çarşamba


hamiz : perşembe


ruzman : cuma


şamat : cumartesi

Renkler:

kahha : beyaz


tohila : sarı


kahhila : mavi


bağara : kırmızı


ğurççina: yeşil


çeğera : siyah

Sayılar :

tso : bir


kigo : iki


llabgo : üç


unkgo : dört


şugo : beş


anlo : altı


anllo : yedi


millo : sekiz


içgo : dokuz


antsgo : on





Zamanlar :

Raddal meh : sabah vaki


Kade meh : öglen vakti


bakkani meh : ikindi vakti


markaço meh : akşam vakti


bogoli meh : yatsı vakti


sordo : gece


kad : gündüz



Aile fertleri :

emen : baba


ebel : anne


kudiyaemen : dede


kudiyaebel : nine


vats : kardeş (erkek)


yats : kardeş (kız)


vas : çocuk (erkek)


yas : çocuk (kız)


ijmal : amca-dayı


unkkal : teyze-hala


vatsjal : kuzen (erkek)


yatsjal : kuzen (kız)


datssi : yaşlı insanlara hitap şeklidir.


NOT: J HARFİ ARAPÇADA (AYN) HARFİ GİBİ OKUNUR.





Aile fertleri ve zamirler:



Dur emen kive ina vuge : Senin baban nereye gidiyor


Dir ebel koyn habula yigo : Benim annem yemek yapıyor


Dossul vats kutaka çi vugo : Onun kardeşi(erkek) kuvvetli adamdır.


Dir yats mun şibin : Benim kardeşim(kız)sen ne diyorsun.


Dir vas vaça hanive : Oğlum gel buraya


Dir yas kaan bertsina yigo : Benim kızım ne kadar güzel.


Dur ijmal kiv vuge : Senin amcan-dayın nerde


Hay yaçila yige dur unkal gori : Bu gelen senin halan-teyzen degilmi


Nejer durs bahharci vukun vugo : Bizim damat mert-cesaretli adammış


Nojor nus kiye ara : sizin gelin nereye gitti


Dir kudiya emen kakde ina vugo : Benim dedem namaza gidiyor.


Dur kudiya emen untuniş yige : Senin ninen hasta mı


Dur vatsjal şiv jolokançi vukun vugo: senin kuzenin(erkek) ne delikanlı adammış.


Dir yatsjal dika barşun yigo : benim kuzenim(Kız)benden küsmüş


Dir hudul turun ana : benim dostum kaçtı gitti


Dur halmağ haklun vugo : Senin arkadaşın delirmiş


NOT: (j) harfi arapçada ki (ayn) harfi gibi okunur.



Kişi(şahıs)zamirleri üzerine calışma

Dun ina vugo : Ben gidiyorum


Mun kina rosollan vuge : Sen hangi köydensin


Dov kive ina vuge : o nereye gidiyor.


Nij meter nojor dore raçine rugo: biz yarın size gelecegiz


Nuj kida raçara : siz ne zaman geldiniz


Dol kire ina ruge : onlar nereye gidiyor


Dun maarulav vugo : Ben dağlıyım


Duda maarul mats llali : sen dağıstanca biliyormusun


Dov kina çi vuge : o nasıl adamdır


Dir vats kivuge : Benim kardeşim nerede


Dur emen kida vaçune : senin baban ne zaman geliyor


Dossul ijmal kive ara : onun dayısı-amcası nereye gitti


Nejeye hinkal haruli dussa : Sen bize hinkal yaparmısın


Nojoye marho bissili dissa : ben size masal anlatayımmı


Dozul kalta buge şijo : onların kapıdaki nedir.





ORGANLARIMIZ VE BEDENLE İLGİLİ SÖZLER



koyr--------el


hete--------ayak


homer-------yüz


beter-------baş-kafa


muğ---------sırt


nodo--------alın


jin---------kulak


mejer-------burun


kiliş-------parmak


ğej---------kol


bohh--------bacak


ras---------saç


ber---------göz


tton--------deri-ten


mall--------tırnak


Tsa---------diş


mats--------dil-lisan


nako--------dizkapağı


mukkuluk----boğaz


gabur-------boyun


şekker------gırtlak


gali--------adım


laga--------boy


nillu-------çene


ssin--------sinir


rollo-------karış


ğal---------örük (saç örüğü)


mal---------tekme(tekme atmak)


rak---------kalp


çehh--------karın


kat---------avuç


zar---------yumruk


raçç--------kuyruk


llar--------boynuz


khal--------ağız


koyt--------dudak


HAYVANLAR



hinç---------- kuş


çarğedo------- kuzgun


ssum---------- kartal


çorolhinç----- bıldırcın


mokkok-------- keklik


mikki--------- güvercin


ğalbass------- aslan


bats-komor---- kurt


ssi----------- ayı


bollon-------- domuz


tser---------- tilki


jindulhhalat-- tavşan


kuy----------- koç


dejen--------- teke


lemag--------- koyun


sse----------- keçi


jaka---------- inek


ots----------- öküz


beçe---------- dana


keto---------- kedi


hoy----------- köpek


heleko-------- horoz


janko--------- tavuk


gurgur-------- hindi


tinç---------- civciv


burut--------- oğlak


llejer-------- kuzu


gamuş--------- manda


çu------------ at


hhama--------- eşek


çanasse------- geyik


hoy----------- köpek


varani-------- deve


çuaa---------- balık


borohh-------- yılan


garts--------- çekirge


uunk---------- fare


jakrab-------- akrep




MEYVELER



jeç--------elma


geni-------armut


kurak------kayısı


ssibil-----üzüm


ssulallo---ceviz


SEBZELER BİTKİLER

ğoyt-------------ağaç


hher-------------ot


baldircan--------domates


ohsser-----------salatalık


purç-------------biber


raji-------------sarmısak


per--------------soğan


sajan------------nane


bajarholo--------fasulye


çeera baldircan-patlıcan


kalam------------lahana


tipalo-----------mermcimek


roll-------------buğday


purçina----------arpa



çalışmayı yapan: osman ataman



düzenleyen : zafer elçi



www.dagistan.net